Fizjologia roślin to ważny, także ze względu na liczbę zadań maturalnych, kurs, w którym dokładnie charakteryzujemy podstawowe czynności życiowe roślin okrytozalążkowych. Dużo uwagi poświęcamy m.in. gospodarce wodno-mineralnej, funkcjonalnym aspektom ontogenezy, regulatorom wzrostu i rozwoju oraz reakcjom na bodźce środowiskowe.
Kurs został podzielony na 8 lekcji. Łączny czas trwania wykładów i analiz: 7 godz. 32 min. (plus 55 minut na test zaliczeniowy).
Do kursu dołączyliśmy: 88 zadań maturalnych CKE (edycja – 2021/2022) w postaci pliku .pdf do wydruku.
Wykłady prowadzi Waldemar Lewiński. Współautorami są: Jan Prokop i Jacek Balerstet.
Lekcja 1. Roślina – pozyskiwanie zasobów
Wykład obejmuje zagadnienia ogólne, których opanowanie jest niezbędne w realizacji kolejnych zagadnień. Zatem wyjaśniamy, jakie zasoby środowiska rośliny pobierają, transportują i tracą podczas swojego rozwoju. Następnie krótko charakteryzujemy transport bliski (m.in. pompę protonową) i daleki w roślinie (droga apoplastowa i droga symplastowa). Ważną częścią wykładu jest obszerna analiza zjawiska osmozy z uwzględnieniem potencjału wody w naczyniu U-kształtnym i w komórkach roślinnych. Pod koniec wykładu pojawiają się trzy przykłady roślin mięsożernych.
Lekcja 2. Gospodarka wodno-mineralna roślin
Wyjaśniamy mechanizm i drogi pobierania, transportu wody i transpiracji (trzy etapy: z roztworu glebowego do naczyń/cewek walca osiowego korzenia, w naczyniach/cewkach korzenia łodygi i liści oraz etap przepływu wody z liścia do atmosfery). Następnie charakteryzujemy fizjologiczne mechanizmy regulacji przepływu wody: mechanizm otwierania i zamykania aparatów szparkowych oraz mechanizm parcia korzeniowego. Krótko przypominamy rolę makroelementów i mikroelementów dla roślin z uwzględnieniem mechanizmów pobierania tych substancji. Dokonujemy bilansu wodnego rośliny.
Lekcja 3. Transport asymilatów
Krótko charakteryzujemy transport asymilatów z uwzględnieniem załadunku i rozładunku łyka. Wyjaśniamy, dlaczego może to być transport dwukierunkowy i na czym polega transport ciśnieniowy.
Lekcja 4. Wzrost i rozwój roślin
Przypominamy fazy ontogenezy rośliny nasiennej. Analizujemy formowanie nasiona, spoczynek nasion (bezwzględny i względny) i kiełkowanie nasion (epigeiczne i hipogeiczne na konkretnych przykładach). Fazę juwenilną wykorzystujemy do przypomnienia sposobów rozmnażania wegetatywnego roślin. Następnie pokazujemy, w jaki sposób rośliny przechodzą do fazy generatywnej (mechanizm wernalizacji i fotoperiodyzmu – indukcji kwitnienia). Analizujemy owocowanie.
Lekcja 5. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin
Przedstawiamy prace, które doprowadziły do odkrycia szeroko rozumianych fitohormonów. Porównujemy fitohormony z hormonami zwierząt. Analizujmy po kolei wpływ na procesy fizjologiczne i biochemiczne: auksyn, giberelin, cytokinin, kwasu abscysynowego (ABA) i etylenu.
Lekcja 6. Reakcje roślin na bodźce środowiskowe
Obszernie omawiamy tropizmy i nastie wraz z podłożem tych ruchów.
Lekcja 7. “Rozwiązywanie” doświadczeń i obserwacji (w publikacji)
Lekcja specjalna. Przedstawiamy interpretacje siedmiu doświadczeń i obserwacji, które polegają na analizowaniu ich w taki sposób, jakby były to zadania maturalne. Polecamy bo to świetne ćwiczenie umiejętności rozwiązywania zdań.
Lekcja 8. Analiza zadań statystycznie trudnych (w publikacji)
Lekcja specjalna. Omawiamy 7 przykładów zadań maturalnych CKE, które okazały się trudne lub bardzo trudne. Odpowiedziało na nie od 7% do 33% zdających.
Zaliczenie
Test zaliczeniowy: 35 pytań. Czas na rozwiązanie: 55 minut (edycja – jesień 2020).
Informacje techniczne!
- Aby korzystać z materiałów kursu, należy mieć stały dostęp do Internetu (nie ma: możliwości pobrania lekcji wideo na własne urządzenie ani zgody na ich kopiowanie).
- Materiały w postaci plików pdf można pobrać i wydrukować (na swoje prywatne potrzeby!).
- Dostęp jest aktywny dokładnie cały rok (365 dni) od momentu zakupu (nie jest zaokrąglany do pełnego dnia).
- Licencja dla jednego użytkownika – wyłącznie do użytku domowego!
- Z materiałów można korzystać na komputerze lub smartfonie/tablecie. Jednocześnie można być zalogowanym tylko na jednym urządzeniu.
Kurs jest dostępny również w pakietach kursów:
Fizjologia i biochemia organizmów
Teraz Biologia
Po wykupieniu dostępu znajdziesz tutaj pliki .pdf do kursu. Jeśli w danym kursie są streszczenia (notatki z) lekcji, znajdziesz je w zakładce Materiały w poszczególnych lekcjach.
