Rośliny (4L)

Rośliny – kurs biologii online dla uczniów szkół ponadpodstawowych uczących się w 4-letnim liceum lub 5-letnim technikum. Kurs obejmują swoją treścią pełen zakres materiału przewidziany w podstawie programowej.

Zawartość kursu:

LEKCJA 1. ROŚLINY PIERWOTNIE WODNE

Przedstawiamy królestwo roślin, m.in. przypominamy cechy charakterystyczne królestwa i wskazujemy, dlaczego rośliny lądowe wraz z roślinami pierwotnie wodnymi (zielenicami i kransnorostami) tworzą supergrupę Archaeplastida. Analizujemy poziomy organizacji ciała przedstawicieli Archaeplastida. Następnie charakteryzujemy budowę i czynności życiowe zielenic oraz krasnorostów. Dokładnie analizujemy przykładowy cykl rozwojowy (przemianę izomorficzną ulwy). Dokonujemy krótkiego przeglądu zielenic i krasnorostów z uwzględnieniem ich znaczenia w przyrodzie i dla człowieka.

LEKCJA 2. WYJŚCIE ROŚLIN NA LĄD

Przybliżamy jeden z ważniejszych procesów ewolucyjnych – wyjście roślin na ląd. Wyjaśniamy, na czym polega teoria interkalacyjna i, jako ciekawostkę, teoria homologiczna. Przedstawiamy hipotezę telomową.

LEKCJA 3. MSZAKI

Analizujemy budowę oraz czynności życiowe mszaków – grupy roślin lądowych o prostej budowie i dominującym gametoficie. Przedstawiamy przemianę pokoleń wątrobowców i mchów właściwych. Dokonujemy przeglądu grup mszaków z podziałem na wątrobowce, mchy i glewiki. Analizujemy znaczenie mszaków.

LEKCJA 4. ROŚLINY NACZYNIOWE – KORZEŃ

Przedstawiamy organy wegetatywne i generatywne roślin naczyniowych. Analizujemy budowę morfologiczną i anatomiczną oraz modyfikacje korzenia. Pokazujemy różnicę między systemem korzeniowym palowym i wiązkowym (wyjaśniamy przy tym czym są korzenie przybyszowe). Demonstrujemy budowę morfologiczną korzenia (tzw. strefy). Analizujemy przekrój poprzeczny korzenia – budowa pierwotna na przykładzie jaskra i kosaćca oraz budowa wtórna na przykładzie marchwi (schematy i mikrofotografie).

LEKCJA 5. ROŚLINY NACZYNIOWE – ŁODYGA

Analizujemy budowę morfologiczną i anatomiczną oraz modyfikacje łodygi. Demonstrujemy budowę morfologiczną łodygi (węzły i międzywęźla). Przyglądamy się stożkowi wzrostu pędu. Analizujemy przekrój poprzeczny łodygi – budowa pierwotna na przykładzie kukurydzy i dyni oraz budowa wtórna na przykładzie sosny i lnu (schematy i mikrofotografie). Wyjaśniamy też, czym są słoje przyrostów rocznych na przykładzie lipy.

LEKCJA 6. ROŚLINY NACZYNIOWE – LIŚCIE

Analizujemy budowę morfologiczną i anatomiczną oraz modyfikacje liści. Demonstrujemy budowę morfologiczną liści (m.in. nerwacja). Analizujemy przekrój poprzeczny liścia sosny, jaśminowca i kosaćca (schematy i mikrofotografie). Wyjaśniamy też różnice w budowie liści nawodnych i podwodnych.

LEKCJA 7. PAPROTNIKI

Przedstawiamy budowę oraz czynności życiowe tzw. paprotników – grupy zarodnikowych roślin lądowych o dominującym sporoficie. Przedstawiamy przemianę pokoleń paprotników izosporycznych i heterosporycznych.

LEKCJA 8. PRZEGLĄD PAPROTNIKÓW

Dokonujemy przeglądu grup paprotników z podziałem na paprociowe, skrzypowe i widłakowe. Porównujemy paprotniki z mszakami.

LEKCJA 9. W STRONĘ NASIENNYCH

Wskazujemy podstawowe problemy przejścia od naczyniowych zarodnikowych do zalążkowych. Analizujemy powstanie zalążków, ziaren pyłku i kwiatów.

LEKCJA 10. NAGOZALĄŻKOWE (NAGONASIENNE)

Przedstawiamy budowę oraz czynności życiowe roślin nagozalążkowych (nagonasiennych) – grupy bardzo zaawansowanych roślin lądowych o skomplikowanej budowie i silnie zredukowanym gametoficie. Przedstawiamy przemianę pokoleń nagonasiennych. Następnie dokonujemy przeglądu grup roślin nagonasiennych z uwzględnieniem podziału na nagonasienne wielkolistne i nagonasienne drobnolistne. Szczególną uwagę przywiązujemy do cech specyficznych sagowców, gniotowych, miłorzębowych i szpilkowych. Porównujemy nagozalążkowe z paprotnikami.

LEKCJA 11. OKRYTOZALĄŻKOWE (OKRYTONASIENNE)

Przedstawiamy pochodzenie słupków oraz budowę i czynności życiowe roślin okrytozalążkowych (okrytonasiennych) – grupy najbardziej zaawansowanych roślin lądowych o skomplikowanej budowie i jeszcze silniej zredukowanym gametoficie. Przedstawiamy budowę kwiatu, kwiatostanów (z przykładami) i przemianę pokoleń okrytonasiennych. Wyjaśniamy, czym jest owoc i pokazujemy kilka przykładów owoców oraz owocostanów.

LEKCJA 12. PRZEGLĄD OKRYTOZALĄŻKOWYCH

Dokonujemy przeglądu grup roślin okrytonasiennych z wyjaśnieniem podziału na dwuliścienne i jednoliścienne. Omawiamy znaczenie roślin okrytozalążkowych w przyrodzie i dla człowieka. Porównujemy okrytozalążkowe z nagozalążkowymi.

LEKCJA 13. ZALICZENIE

Test zaliczeniowy: 40 pytań. Czas na rozwiązanie: 80 minut (edycja – jesień 2020).