Natura 2000
Sieć Natura 2000 utworzono w celu zachowania zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych. Podstawą prawną tworzenia tej sieci na terytorium krajów Unii Europejskiej są Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej: W sprawie ochrony dzikiego ptactwa (tzw. Dyrektywa Ptasia) i W sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej flory i fauny (tzw. Dyrektywa Siedliskowa). Dyrektywy stanowiące podstawę Programu nakładają na każde państwo Unii bezwzględny obowiązek: oceny wpływu każdego projektowanego przedsięwzięcia podejmowanego na obszarze chronionym (zanim wydane zostanie jakiekolwiek zezwolenie na jego realizację), zapobiegania wszelkim pogorszeniom stanu siedlisk i znaczącemu niepokojeniu gatunków będących na danym obszarze przedmiotami ochrony oraz ochrony proaktywnej, czyli wprowadzenia specjalnych środków (także ochrony czynnej) gwarantujących docelowo zachowanie przedmiotów ochrony we właściwym stanie. Europejską Sieć Programu tworzą obszary specjalnej ochrony ptaków i specjalne obszary ochrony siedlisk.
Zgodnie z zapisami Dyrektyw państwa członkowskie przygotowują listy i propozycje sieci w obrębie własnego kraju. Listę obszarów wchodzących w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej ustala Komisja UE w porozumieniu z zainteresowanymi krajami. Dla zatwierdzonych obszarów przygotowywane są priorytety i plany ochrony oraz wyznaczane działania ochronne. Wyznaczanie obszarów chronionych i ustalanie zasad ich ochrony odbywa się na drodze konsultacji społecznych. Obszary Natura 2000 wyznacza się jedynie w oparciu o przyrodnicze kryteria naukowe. Podstawą identyfikacji tych obszarów jest najlepsza dostępna wiedza naukowa na temat występowania i liczebności gatunków oraz siedlisk chronionych na mocy unijnych dyrektyw przyrodniczych. Względy ekonomiczne czy społeczne nie mogą mieć wpływu na rezygnację z wyznaczania ostoi spełniających takie kryteria.
W Polsce od 2012 roku sieć Natura 2000 zajmuje prawie 20% powierzchni lądowej kraju. W jej skład wchodzi: 849 obszarów.
Kurs: Ochrona bioróżnorodności (5.3.)